Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan 1985 yılında yasaklanan ve bertaraf edilmesi gereken atıkları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sormuştu. Tarhan’ın soru önergesine bakanlıktan 31 Aralık’ta yanıt geldi. BHC zehirli atık sürecini anlatan ve bugünkü aşamayı değerlendiren bakanlık, cevap metninde toplam 2 bin 10 ton zehirli atığın 868,1 tonunun paketlenerek İzmit Alikahya’da kurulu olan İZAYDAŞ’a gönderildiği, bugüne kadar 314 tonunun bertaraf edildiği ifadelerine yer verdi.

SAHA 2015’TE İNCELENDİ
Bakanlığın cevap metninde şu ifadeler yer aldı: “Mezkur sahada yer alan atıkların bertarafı ile ilgili saha sahibi tarafından çeşitli sözleşmeler kapsamında bertaraf çalışmaları yürütülmüştür. 2013 yılında, Bakanlığımız tarafından Küresel Çevre Fonuna yapılan proje başvurusunun proje hazırlık çalışmaları başlamasıyla birlikte sahada Bakanlığımız bilgisi dışında herhangi bir çalışma yürütülmemiştir. 2015 yılında ilgili projenin imzalanmasıyla birlikte sahanın detaylı saha incelemesi, uluslararası sözleşmelere uygun bir şekilde gerçekleştirilecek operasyonel plan, sahada yer alan atıkların ihale edilmesine ilişkin teknik şartnameler de dahil olmak üzere detaylı saha değerlendirme çalışmalarına başlanmıştır. Bu değerlendirme çalışmalarının neticesinde Bakanlığımız kontrolünde BM Kalkınma Programı (UNDP) uygulayıcılığında belirlenen iş planına göre çalışmalar yürütülmektedir.

HEPSİ PAKETLENİYOR
Kalıcı Organik Kirletici Stoklarının Bertarafı ve KOK Salımlarının Azaltılması Projesinde, yukarıda belirtildiği gibi 2013 yılına kadar yapılan, yaklaşık 540 tonluk bertaraf işlemi saha sahibi uhdesinde ve finansmanında, Almanya’daki farklı tesislere gönderilerek gerçekleştirilmiştir. Projenin UNDP sorumluluğunda yürütülen ve Merkim Endüstri A.Ş depo alanında bulunan atıklarının da yer aldığı bileşen kapsamında; KOK atıklarından, projenin başlangıcında gerçekleştirilen değerlendirme çalışmaları sonucunda yapılan iş planına göre ilk fazda, ilk 3 depoda bulunan 244,6 ton Kalıcı Organik Kirletici (KOK) ve KOK’la kirlenmiş atık, Bakanlığımız kontrolünde ve UNDP teknik ekibi tarafından verilen teknik şartnameye uygun olarak ve saha sahibinin finansmanıyla lzaydaş’ta bertaraf ettirilmiştir. Atıklardan temizlenen bu depolar, sahadan paketlenmemiş atığın çıkarılmaması amacıyla, şu an diğer üç depoda yer alan ana stoğun BM onaylı varil/bigbaglerle paketlenmesi için kullanılmaktadır.

ÇALIŞMALAR HAZİRANDA BAŞLADI
Diğer 3 depoda bulunan, yaklaşık 2.010 ton KOK atığı ise, UNDP tarafından açılan uluslararası ihale sonucunda proje kapsamında bertaraf edilmesi öngörülmüştür. Ancak, değerlendirme süresi yaklaşık 9 ayı bulan ihalede alınan finansal tekliflere göre; proje bütçesi ile 1.638 ton KOK atığı bertaraf ettirilecek olup, kalan 372 ton ise saha sahibi tarafından bertaraf ettirilmesi sağlanacaktır. Firma tarafından 2019 yılı Haziran ayında sahada çalışmalar başlamış olup şu ana kadar paketlenen ve gönderimi yapılan atık miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

1 YIL SONRA TAMAMLANACAK
Bertaraf işinin 2020 yılı sonunda tamamlanması öngörülmektedir. NDP Teknik Ekibi gözetiminde yapılan deneme yakması sonucunda, lZAYDAŞ’ın bahse konu standardı sağladığı belirlenmiştir. UNDP tarafından hazırlanan ve Bakanlığımız tarafından kontrol edilen ihale şartnamesinde, ulusal ve uluslararası mevzuata ve yükümlülüklere uyma şartı yer almaktadır. Bu kapsamda yapılacak bertaraf işlemleri, ilgili yönetmeliğe uygun olarak yapılacaktır. Beslediği diğer atıklara bağlı olarak İZAYDAŞ günlük 3,5-4 ton KOK atığı besleyebilir.

ÜLKEMİZDE YASAKLI
Bu konuda Bakanlığımız ve Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyon içerisinde çalışmaktadır. Stockholm Sözleşmesi kapsamında bulunan ve KOK özelliği gösteren pestisitlerin tamamı ülkemizde yasaklıdır. Ayrıca Bakanlığımızca 14 Kasım 2018 tarihinde yayımlanan ‘Kalıcı Organik Kirleticiler Hakkında Yönetmelik’ ile KOK özelliği gösteren sanayi kimyasalları da yasaklanmıştır.”