Ülke genelinde konut fiyatlarının geldiği seviyenin erişilebilir olmaktan uzaklaştığı bir ortamda, kredisiz satılan konutlardaki seviye dikkat çekiyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bugün açıkladığı verilere göre, konut satışları 2023 Ekim’de yıllık bazda yüzde 8,7 azalarak 93 bin 761’e geriledi.

Kredili satış olarak nitelenen ipotekli konut satışları ise aynı dönemde yüzde 58’lik sert düşüş göstererek 5 bin 577’ye indi. Yani ekimde 88 bin 184 konut, konut kredisi olmaksızın satın alınmış oldu.

Yılın ilk 10 aylık döneminde ise, satılan konutların yüzde 83’ünün kredisiz satılması dikkat çekti.

Toplam satışlar 2023 Ocak-Ekim döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 14,3 azalarak 993 bin 835’e gerilerken; aynı dönemde kredili konut satışları yüzde 31,2 azalışla 166 bin 461’e düştü.

Peki, resmi verilere göre ortalama büyüklükteki bir daireyi krediyle satın almak için bile 1,7 milyon TL birikim gerekirken; yani artan faiz oranları sonrası krediyle konut satın almak imkansız hale gelmişken kim alabiliyor bu konutları?

PEŞİN PARAYLA SATIN ALABİLENLERİN PAYI ARTTI

Sozcu.com.tr’ye konuşan Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Türkiye’de konut satışlarının en iyi döneminde bile yüzde 20-25’e ipotekli olarak yapılıyordu dolayısıyla yapılan satışların yüzde 70’i zaten peşin parayla yapılıyordu. Şu anda bu rakam daha da yukarı çıkmış durumda.

Bu sene toplam konut satışları içerisindeki ipotekli konut satışının payı takribi yüzde 6’larda. Yani şu anda yüzde 20-25 olan rakam yüzde 6’lara gerilemiş durumda.”

FİYATLAR DA FAİZLER DE SEÇİM SONRASI UÇTU

Öte yandan, TCMB’nin bugün açıkladığı verilere göre, Türkiye’de ortalama bir konutun metrekare fiyatı eylül ayı itibarıyla 29 bin 110 TL’ye yükseldi. Yani ülke çapında 100 metrekarelik bir konutun fiyatı 2,9 milyon TL’yi aşmış durumda.

Bu tutar İstanbul’da, ağustos itibarıyla ilk kez 4 milyon TL’yi aşmıştı. Ekim itibarıyla ise 4,3 milyon TL’ye yükseldi.

Kamu bankalarının verdiği en yüksek konut kredisi tutarı ise hâlâ 250 bin TL. Özel bankaların verdiği konut kredilerinin aylık ödemesi ise 72 bin TL’den başlıyor.

Ancak bankalar kredi kısıtlamasına gitmeyip İstanbul’daki ortalama fiyatlı bir konutun (4,1 milyon TL) yüzde 60’ı kadar kredi verse bile, en fazla 2 milyon 460 bin TL’sini vermiş oluyor.

Bu da vatandaşın İstanbul’da ortalama büyüklükteki bir daireyi satın almak için 1,7 milyon TL birikime sahip olması demek.

Seçim öncesinde mart ayında yıllık ortalama yüzde 16 seviyelerinde olan konut kredisi faizleri, şu an yüzde 42 seviyelerinde bulunuyor. (Sözcü