Gebze’de 2020 yılında kurulan Nelteks firması medikal alandan otomotive, mobilya ve yataktan hijyen ürünlerine inşaattan tarım ve seracılığa kadar çok farklı alanlarda kullanılan “Spunbond Nonwoven” denen malzeme üretiyor. Bu, sıcak presle birbirine bağlanan uzun liflerden yapılmış kumaş benzeri bir malzeme. Firma, sanayiye yönelik üretimlerin yanı sıra yine bünyesindeki konfeksiyon atölyesi ile bu malzemeden üretilmiş özel tasarım ürünler de geliştiriyor. İşçilerine “3 yıllık siparişimiz var, çok çalışacağız, çok kazanacağız, hep birlikte büyüyeceğiz” diyen patron, işçiler kötü çalışma koşullarına karşı Tez Koop-İş’te örgütlenmeye başlayınca, küçülmeden ve fabrikanın kapanmasından bahsetmeye başladı. Nelteks işçileri hem Nelteks’ten hem de asıl firma olan Neşe Plastik’ten haklarına saygı duymasını ve sendikayla görüşmeye başlamasını beklerken, patronlar ise yıldırma ve işten çıkarma uygulamalarıyla örgütlenmeyi engellemeye çalışıyor.

Çok sayıda kadın işçinin çalıştığı fabrikada işçilerin anlattıkları, Nelteks patronunun şirketin internet sitesinde reklam olsun diye yazdığı ‘değerlerin’ sadece kağıt üstünde olduğunu gösteriyor.

“EVDE ÇOCUĞUMU TEK BIRAKIYORUM”

Nelteks yönetimi çalışanlarıyla bir aile olmanın değerinden bahsederken, Nelteks işçisi bir kadın, “Bize ‘Biz burada bir aileyiz. Birbirimize sırtımızı yaslayalım’ diye vaatler veriyorlardı. Ben kuru maaşa burada çalıyorum. Benim bir çocuğum var ve onu evde tek bırakmak zorunda kalıyorum. Mecbur olmasam hiçbirine katlanmam. Daha önce tuvalete gittiğimiz süre için bile toplantı yapanlar sendikal çalışmayı öğrendikten sonra hiçbir toplantı yapmadı” dedi.

Sendikalı çalışmayı istediğini dile getiren işçi, “Ben işverene çalışıyorum, o bundan kazanıyor ama benim kazanmamı istemiyor. Biz sadece hakkımız olanı istiyoruz. Bizi bölmeye çalıştılar. Müdür kendine yakın gördüğü isimleri çağırarak onun da seçeceği kişilerle beraber sendikadan istifa ederlerse işten atılmayacaklarının garantisini verdi. Şimdi de içeride baskılar hâlâ devam ediyor” diye konuştu.

“EVE ELİMİZ BOŞ GİDİYORDUK”

Başka bir kadın işçi de “Fabrikamız yeniydi. Biz de yenidir düzelir diye katlanıyorduk. Biz böyle dedikçe iyileştirme tamamen işverenin kesesine oldu. Ne kadar kazandıysa bizi o kadar ezdi. İşveren büyüdükçe biz küçüldük. Biz de bunun sendika ile çözüleceğini düşündük. İşveren sendikayı öğrenmeden önce elinde kağıtlarla gelip işlerin çok yoğun olduğunu, 10 yıllık sözleşme imzaladığını, bu sürecin çok yoğun geçeceğini söyledi. Biz de işyerimiz büyüyecek diye sevinmiştik. Sendikal çalışma ortaya çıkınca bir anda nedense işlerin kötü olduğunu, battığını, doların yükseldiğini söyleyerek işyerini kapatması gerektiğini söyledi” dedi.

Firmanın Neşe Plastik’in alt firması olduğunu belirten işçi, “Neşe plastik’te Petrol-İş örgütlü, neden orası sendikalı da biz değiliz” diye sordu.

İŞİN MERKEZİNDE İNSAN DEĞİL KÂR VAR

Nelteks patronu değerlerinden birinin sağlıklı ve güvenli iş ortamı olduğunu, işin merkezinde insan olduğunu iddia ediyor. Nelteks işçisi bir kadın ise şunları söylüyor: “Biz içeride erkeklerin yapması gereken işi de yapıyorduk. Koli kaldırmak, palet kaldırmak… Bir koli neredeyse 20 kiloydu. Ağır kaldırdığımız için bel ağrısı, bacak ağrısı yaşıyorduk. Ama ekmek parası için sesimizi çıkarmıyorduk.”

Başka bir kadın işçi de “İlk girdiğimde her gün yönetim odasına çağrılıyordum. Yapamıyorsun, sayı çıkmıyor, böyle giderse seni çıkartırız diye hep baskı yaptılar. Bir günde masa örtüsünden 2 bin tane katlamam gerektiğini, paketleme elemanının da bana yetişmesi gerektiğini söylüyorlardı. Ben işi öğrenince senin pozisyonunu yükselteceğiz diyerek sorumluluklarımı arttırmaya başladılar. Tuvalete gitme süremizi bile hesaplıyorlardı. Şu kadar sürede tuvalete gidersiniz, şu kadar sürede suyunuzu içersiniz, şu kadar mal çıkartırsınız diye hesaplıyorlardı. Herkes ekmeği için katlanmak zorunda kalıyordu. Fabrikada iş güvenliği uzmanı yok, sadece haftada bir kere doktor geliyor. Çalışırken giydiğimiz, kullandığımız ekipman yetersiz. Onlara o rahat hayatı yaşatan biz işçileriz. Kendileri kepçe ile alırken bize çay kaşığının ucu ile veriyorlar. Ama artık hiçbir şey eskisi gibi değil. İşçiler haklarını arıyor, hesap soruyor, emeğinin ekmeğinin peşinden gidiyor. Biz hakkımızı aramaya devam edeceğiz” dedi.

ÖNCE MUTFAKTA, SONRA ÜRETİM BANDINDA…

11 ay Nelteks’te çalıştıktan sonra sendikalaştığı için işten atılan bir kadın işçi de “Ben mutfakta çalışıyordum, mutfakta işimiz biter bitmez kendimizi üretimde buluyorduk. Hiç boş kalmıyorduk. Ama maaşımız aynıydı” dedi.

Bir başka Nelteks işçisi kadın da şunları söyledi: “Sendikalı çalışmak işçilerin yasal hakkı ama biz hakkımızı kullanınca düşman oluyoruz. Sendikasız ya da sendikalı tüm işçilerin haklarını savunması gerektiğini düşünüyorum. Bizler hep birlikte el ele olursak bu işi kazanırız diye düşünüyorum. İşveren sendikaya her zaman düşman gözüyle bakıyor. Patron şimdi bize emir veriyor. Sendika geldiğinde bizi istediği gibi yönetemeyecek. İstediği gibi ezemeyecek. Bu yüzden patron sendikayı istemiyor.”

KAYNAK: Evrensel