Başta 8 milyon asgari ücretli olmak üzere tüm çalışanların beklediği asgari ücret görüşmeleri yine hüsranla sonuçlandı. İktidar, 2024 yılı için asgari ücreti 17 bin 2 lira olarak belirledi. Net asgari ücrete yapılan zam oranı da yüzde 49,1 oldu. 2024 asgari ücreti de uzlaşı olmadan iktidar ve işveren tarafından belirlendi, brüt 20 bin 2 TL oldu. İşverene maliyet ise 23 bin 502 TL olarak kaydedildi. SGK primi işçi payı 2 bin 800 TL olurken işveren payı ise 3 bin 100 TL olarak gerçekleşti.

İnsanca yaşamaya yetecek kadar bir ücrete yine ulaşamayan milyonlarca emekçiyi gelecek yılın geçinme derdi sardı. İktidarın tüm enflasyon ve ekonomide daralma beklentilerine rağmen tek asgari ücret zammında diretmesi, yıl ortasına gelmeden satın alma gücünün iyice düşmesine neden olacak. Merkez Bankası, Mayıs 2024 gibi enflasyonun yüzde 70’in biraz üzerinde bir düzeye çıkmasını bekliyor. Açıklanan asgari ücret, Türk-İş tarafından dört kişilik bir aile için hesaplanan 45 bin 687 liralık yoksulluk sınırının 28 bin 685 TL altında kaldı. Buna göre iki kişinin asgari ücretle çalıştığı dört kişilik bir hanenin geliri yoksulluk sınırını yine de yakalamıyor. 2024 asgari ücreti aynı zamanda kasımda hesaplanan ve 18 bin 239 TL olan bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’nin de altında kaldı.

SINIRIN ALTINA DÜŞECEK

İktidar ekonomiye ilişkin tüm planları seçim sonrasına göre yaparken hesaplamalar, asgari ücretin seçimden sonraki iki ay içerisinde açlık sınırının da altına düşeceğini gösterdi. İktisatçı Cem Oyvat’ın yaptığı hesaplamaya göre, asgari ücret nisanda Türk-İş’in belirlediği açlık sınırının altına inecek, haziranda yüzde 12,5 altında kalacak. 2024 yılı için uygulanacak asgari ücretin, açıklamanın yapıldığı 27 Aralık ortalama dolar kuruna göre dolar cinsinden karşılığı 578 dolar oldu. Orta Vadeli Program’daki 2024 için ortalama dolar kurunun 36,8 TL olması öngörülüyor. OVP’deki ortalama döviz kuru dikkate alındığında asgari ücret 116 dolarlık düşüşle 462 dolara gerileyecek.

HAYATTA KALAMAYACAKLAR

İşçi sendikaları asgari ücretin yalnızca yüzde 49 oranında artırılmasına tepki gösterdi. DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu tarafından yayımlanan açıklamada, asgari ücretin ortalama ücret haline geldiği hatırlatıldı. Asgari ücretin işçiler dışlanarak tek taraflı olarak belirlendiğine dikkat çekilen açıklamada, şöyle denildi: “Belirlenen asgari ücret ilk aylık ödendiğinde dahi yoksulluk sınırının üçte birinin altında kalacaktır. Yani bir evde üç kişi çalışsa dahi -ki bu mümkün değildir- yoksulluk sınırını aşamamaktadır. Daha da kötüsü, asgari ücretliler 2024 yılının ilk aylarından itibaren açlık sınırının altında bir gelirle yaşamaya mahkûm edilmektedir. Yüksek enflasyon koşullarında, belirlenen asgari ücretin 2024 yılı boyunca geçerli olması kabul edilemez. Asgari ücretin belirlenmesinde bu sene bir ilk daha yaşanmış, 2024 yılı asgari ücreti bir siyasi partinin genel merkezinde belirlenmiştir. İşverenlerle ve hükümetin bir siyasi parti genel merkezinde asgari ücret belirlemesiyle, Asgari Ücret Tespit Komisyonu fiilen ortadan kaldırılmıştır. İnsanca yaşanacak bir ücrete hasret kalan Türkiye işçi sınıfı için artık hayatta kalmaya yetecek bir ücretten dahi bahsetmek zorlaşmaktadır.”

KESK’in açıklamasında ise şunları ifade edildi: “İktidar ve sermaye kesimleri bu kararla birlikte milyonları sefalet koşullarında yaşamaya mahkûm etmektedir. Sermaye sahipleri işçinin yarattığı katma değerle, ödediği vergilerle zenginleşirken emeğin milli gelirden aldığı pay ise AKP iktidarı boyunca sürekli düşmüş, halk yoksulluğa terk edilmiştir. İnsan onuruna yaraşır, yoksulluk sınırının üzerinde bir ücret istiyoruz.” Birleşik Kamu İş Konfederasyonu’nun açıklamasında da şunlara dikkat çekildi: “Bu yılki asgari ücret zammında hükümet bir taşla iki kuş vurmaya çalışmaktadır. Artık yılda bir kez zam yapacağını belirttiği asgari ücreti, yerel seçimler öncesinde öldürmeyecek ancak mart ayından sonra tüm ekonomistlerin daha da kötüye gitmesini beklediği enflasyona karşı hızla eriyeceği için patronları memnun edecek şekilde belirlemiştir. Yani asgari ücret, ekonomik parametreler değil seçim takvimi baz alınarak belirlenmiştir.”