Türkiye genelinde kamuya ait fabrikaların özelleştirilmesi bir adet haline gelmişti. Yurt genelinde özelleştirilen fabrikalar arasında Kocaeli‘nin Körfez ilçesinde Hereke beldesinde yer alan Sümerbank dokuma fabrikası da vardı. Uzun süredir kapalı olan fabrikayla ilgili Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın bugün önemli bir paylaşımda bulundu. Tahir Büyükakın fabrikanın yeniden açılacağını duyurdu.

BÜYÜKAKIN DUYURDU

Tahir Büyükakın’ın mesajında şu ifadeler yer aldı: “#OsmanlıDevleti’nden miras kalan #Hereke Sümerbank Halı Dokuma Fabrikası’nı eski günlerine döndürerek bölgemizin kalkınmasına, tanıtımına ve istihdamına önemli katkı sağlayacağız.” Hatırlanacağı üzere söz konusu fabrikada bir süre önce keçi ağılı oluşturulmuş, fabrikanın sahibi paslanan yapıların içerisinde keçilerin yetiştirilmesine onay vermişti.

OSMANLI’DAN KALDI

Cumhuriyet döneminin ilk iki fabrikasından biri Hereke Sümerbank Halı Dokuma Fabrikası’ydı. Osmanlı’dan cumhuriyete miras kalan fabrika 1995 yılına kadar aktif olarak çalıştı. Büyük bir milli servet olan fabrika, Kocaeli’nin Hereke beldesinin kalkınmasında ve sosyal yaşantıda büyük bir etkiye sahipti. İşçiler ve memurlar söz konusu fabrikada her türlü sosyal hakka sahip olarak çalışıyor, üretiyor, buna bağlı olarak fabrika her yıl milyonlarca lira ihracat yapıyordu.

1996’DA ÖZELLEŞTİRİLDİ

1995 yılında Sümerbank özelleştirildi. Garipoğlu Şirketler Grubu, 103,4 milyon dolara Sümerbank’ı satın aldı. Sümerbank’ın pek çok fabrikasını satılırken Hereke Kumaş ve Dokuma Fabrikası ise Garipoğlu Grubu’nun satın alım listesinde yer almadı. Fabrika, 1996’da Küçükçalık Grubu’na satıldı. Özelleştirme sonrasında üretimi durduran Küçükçalık Grubu, aldıkları askeri giyim ihaleleri sonrasında Edirne ve Zeytinburnu dokuma fabrikalarındaki üretim yetersiz gelince Hereke’deki fabrikayı çok kısa bir süre kullandı.

ÜRETİM YAPILMIYOR

Yaklaşık 18 yıldır üretimin yapılmadığı fabrika çürüdü. Atıl durumdaki binaları ile Hereke’nin merkezinde terk edilmiş bir görüntüye sahip fabrikada son 5 yıldır keçiler konaklamaya başladı. 176 yıllık geçmişiyle adeta bir sanayi tarihi olan fabrikanın önemi bugünlerde daha da anlaşılıyor. Sadece Kocaeli’de değil, Türkiye genelinde pek çok üretim tesisi Sümerbank gibi çürümeye terk edilmiş durumda. Üretemeyen ülke, yurtdışına ürün satışı yani ihracat yapamıyor. İhracat yapılamadığı için Türk Lirası her geçen gün diğer döviz birimleri karşısında değer kaybediyor.

Fabrikanın hikayesi;

Padişah Abdülmecit devrinde, mali ve ekonomik işlerde önemli roller oynayan Ohannes ve Bogos Dadyan, İzmit’teki çuha fabrikasının yapımını üstlenmişti. İkili, çuha fabrikasının yapımı için İstanbul’dan İzmit’e gidip gelirken Hereke’de verdikleri bir yemek molasında bölgenin doğal zenginliklerinden etkilenip çuha fabrikasının yapım masrafından kısarak Hereke’de bir dokuma fabrikası inşa etti. Fabrika, 1843’te kuruldu.

PADİŞAH KORKUSU

Padişah Abdülmecit, fabrikanın kendisinden izinsiz kurulduğunu duyunca 1844’te Hereke’ye ziyaret düzenledi. Hereke’den sorumlu serasker Rıza Paşa ise korku ile fabrikayı padişah için yaptırdıklarını söyledi. 1845’te Ohannes ve Bogos Dadan fabrikayı padişaha karşılıksız verdi. Dünyaca ünlü Hereke halısı, bu fabrikada üretilmeye başlandı. Fabrika, 1925’te Maliye Bakanlığı’na bağlı Sanayi ve Maadin Bankası’na devredildi.

KENTİN İLK SENDİKASI

1933’te Sümerbank kuruldu ve fabrika Sümerbank’a bağlandı. Yaklaşık bin işçinin üretim yaptığı fabrikada işçiler, Kocaeli’nin ilk sendikası olan Sümerbank Hereke Kumaş Fabrikası İşçi Sendikası’nı kurdu. 1987’de Sümerbank’ın özelleştirilmesine karar verildi. Şirket, Kamu Ortaklığı İdaresi’ne devredildi.