Müslüm ve Mehmet Şentürk kardeşler Gölcük İhsaniye Denizevler Mahallesi Yılmaz Caddesi No: 1 adresindeki 3466 parselde 2 işyeri ve dört konuttan oluşan bir bina inşa etmek üzere 27 Haziran 1994’te yapı ruhsatı aldı. Bina inşa edildi ancak yapı kullanma izni yani iskan ruhsatı alınmadı. 17 Ağustos 1999 depremi sonrasında söz konusu bina yıkıldı. Söz konusu parselde yapı inşa izni alınmış ancak kullanım için izin alınmamıştı. Bu sebeple tapu kayıtlarında parsel, “tarla” olarak görülüyordu.

7 YIL GEÇTİKTEN SONRA

Yıkılan binayla ilgili 10 Eylül 1999’da hasar tespiti yapıldı. Üç inşaat mühendisi tarafından düzenlenen hasar tespit raporunda binanın “enkaz” olduğu kararlaştırıldı. Şentürk kardeşler bina yıkıldıktan sonra inşaat yardımı yapılması için yetkili makamlara başvuruda bulundu. Mahalli Hak Sahibi İnceleme Komisyonu tarafından yapılan incelemeler sonrasında 14 Mayıs 2000 tarihinde Şentürk kardeşlerin başvuru onaylandı. Yeniköy Kalıcı Konutları’nda kardeşler için iki adet konut tahsis edildi. Aradan 7 yıl geçti.

İDARE MAHKEMESİ’NE GİTTİ

Bu süreçte yetkili kurumlar deprem nedeniyle kalıcı konutlarda hak sahibi olan isimleri detaylı olarak inceldi. Yapılan detaylı inceleme sonrasında Şentürk kardeşlerin Denizevler Mahallesi’ndeki binasının deprem olduğu sırada inşaat halinde olduğu kararlaştırıldı. 24 Nisan 2007’de Şentürklerin hak sahipliği iptal edildi ve konutu elinden alındı. Şentürk kardeşler Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Kocaeli Valiliği aleyhine Kocaeli 1. Bölge İdare Mahkemesi’ne başvurdu.

7 MAYIS 1999’DA TAŞINDILAR

Kardeşler başvurularında 7 Mayıs 1999 tarihinden itibaren Denizevler Mahallesi’ndeki konutta ikamet ettiklerini belirtti. Mahkeme yargılama sırasında Şentürklerden elektrik, doğalgaz, su veya telefon aboneliklerine dair belge istedi. Ancak bütün eşyaları enkaz altında kalan ve yaşadıkları felaketin üzerinden mahkeme sürecinde 8 yıl geçmiş olan Şentürk kardeşler bu belgeleri bulamadı. Gölcük, İhsaniye ve Kocaeli Büyükşehir belediyelerine yazı ile başvuran Şentürkler, Büyükşehir’den “O dönemde deprem nedeniyle bilgisayar ortamında güncelleme yapılmamıştır” cevabını aldı.

SU ABONELİKLERİ VAR

İhsaniye Belediyesi ise Şentürklerin su abone listesinde olduğunu, yapı kullanma izni almadan iskansız bir şekilde konutta ikamet ettiğini belirtti. Gölcük Sulh Hukuk Mahkemesi de Denizevler Mahallesi’nde yer alan söz konusu konut alanında inceleme yaptırdı. Keşif yapan heyet bölgede bir yapının yer aldığını, deprem sürecinde yıkıldığını, yapının beton temel üzerine örülen tuğlalardan oluştuğunu ve “baraka” olduğunu tespit etti. 2011’de dava süreci sona erdi ve Şentürklerin bakanlık ve valilik aleyhine başvurusu reddedildi.

DANIŞTAY REDDETTİ

Danıştay 14. Dairesi söz konusu ret kararını inceledi ve 2012 yılında onadı. Şentürk kardeşler Danıştay’ın kararına itiraz etti ve düzeltme talep etti. 2014’te Danıştay düzeltme talebini inceledi. Bu talep de reddedildi. Şentürkler yıkılan konutlarının yerine hak kazandığı kalıcı konuttan vazgeçmedi, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu. Bu süreçte Müslüm Şentürk’ün başvurusu bir süre önce incelendi ve karara bağlandı. Müslüm Şentürk’ün konut hakkının iptal edilme kararını hatalı bulan Anayasa Mahkemesi kararı 2017 yılının haziran ayında düzeltti. Müslüm Şentürk hak ettiği kalıcı konutunu geri alma hakkı kazandı.

KARARI BU DEFA YARGITAY BOZDU

Ancak Müslüm Şentürk’ün sevinci uzun sürmedi. Anayasa Mahkemesi’nin kararı sonrasında İdare Mahkemesi yeniden yargılama yaptı. Hak sahipliğinin iptaline ilişkin idari işlem iptal edildi. İdare Mahkemesinin düzeltme dilekçesinde hak sahipliğinin tespit edildiği, tapu iptalinin kanuni dayanağının kalmadığı vurgulandı. Yargıtay 2019 yılında kararın düzeltilmesi için hiçbir sebep bulunmadığını belirterek düzeltme talebini reddetti ve Müslüm Şentürk’ün konut hak sahipliği yeniden iptal edildi. Şentürk bunun üzerine 2019 yılında yeniden Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu. Anayasa Mahkemesi 3 Şubat 2022’de kararını verdi Şentürk’ün konut hakkının ihlal edildiğini kararını yineledi. Karar bugünkü Resmi Gazete’de yayınlandı.

AYM’DEN 2 FARKLI KARAR

Aynı evraklarla, aynı gerekçelerle Türk hukukuna başvuran 2 kardeşten biri olan Mehmet Şentürk’le ilgili karar ise 25 Temmuz 2017’de verilmişti. Bugün Resmi Gazete’de yayınlanan kararda Mehmet Şentürk’ün başvurusu “konu bakımından yetersiz” görülerek oy çokluğuyla reddedildi. Anayasa Mahkemesi’nin 17 üyesinden yalnızca 11’i bu kararın arkasında dururken 6 üye karşı oy kullandı. 2 kardeşin birebir aynı başvurusuna verilen bu iki ayrı karar Türk hukuk sisteminin geldiği içler acısı durumu ortaya serdi. Mehmet Şentürk Anayasa Mahkemesi’nden çıkan olumsuz karar sonrasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurma kararı almıştı. Şentürk kardeşlerin hukuk ve hak mücadelesi devam ediyor.