Nöbetçi Eczaneler
Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta meydana gelen ve 11 ilde yıkıcı hasara yol açan 7.7 ve 7.6 büyüklüklerindeki depremlerden sonra gözler Marmara Bölgesi’ne çevrildi. Marmara Denizi’nde 6-9 Mart arasında yaşanan büyüklüğü 1.2 ile 4.2 arasında değişen 10 depremle paniğe kapılan İstanbullular, küçük depremlerin olası bir büyük Marmara depreminin öncüsü olup olmadığını merak etmeye başladı. Sakarya Üniversitesi Afet Yönetim Uygulama ve Araştırma Merkezi Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Utkucu, Marmara Denizi’nde meydana gelen küçük depremlere ilişkin Milliyet.com.tr’ye önemli açıklamalarda bulundu.
GERİYE DÖNÜK İNCELEME YAPILACAK
‘Öncü deprem’ şüphesinin ancak bir deprem bilimci tarafından kanıtlarla birlikte dile getirilmesinin bilimsel bir yaklaşım olacağını söyleyen Prof. Dr. Murat Utkucu, son günlerde Marmara Denizi’nde yaşanan depremlerin ‘öncü deprem’ olması şüphesi hakkında ancak ana şok gerçekleştiğinde geriye dönük inceleme yapılabileceğini belirtti. Öncü deprem’in nasıl tespit edildiğine de değinen Prof. Dr. Utkucu, “Bir küçük depremi ‘öncü deprem’ olarak nitelendirebilmek için öncüsü olarak gördüğümüz büyük depremin olması gerekir. Büyük deprem olduktan sonra öncesinde olan küçük depremler eğer büyük depremi oluşturan aynı fay üzerinde ve büyük depremin odağı civarında oluşmuş iseler ‘öncü deprem’ olarak isimlendirilirler. Dolayısıyla ana şok dediğimiz büyük deprem olmadan ‘öncü deprem’ nitelemesi kesin olarak yapılamaz” dedi.
Artçı depremlerin de tek başına büyük deprem etkisi yarattığı Kahramanmaraş’ta görülmüştü. Prof. Dr. Murat Utkucu, artçıların yarattığı tedirginliğin normal olduğunu belirterek şunları söyledi: “Artçı depremlerin tedirginliğe yol açması normal. Çünkü artçı deprem etkinliği normal deprem etkinliğinden daha yüksek ve fark edilir bir etkinlik olduğundan tedirginlik oluşturabilir. Ancak artçı deprem etkinliği de hızla sönümlenerek alışılageldik normal deprem etkinliğine dönüleceği unutulmamalı. Büyük depremler öncesinde yaşanan bazı olayların ‘deprem işareti’ olarak görülmesi yıllardır süren bir tartışma. ‘İşaret’ tartışmasına da değinen Prof. Dr. Murat Utkucu, “Kimi zaman deprem sıklığında artış ile birlikte radon gazı çıkışı, yeraltı su seviye değişimleri, alışılmadık hayvan davranışları gibi birkaç diğer sıra dışı davranış beraber gözlenmesine rağmen, beklenen büyük depremin olmadığının yani yanlış deprem alarmının örnekleri tarihte mevcuttur. Bazen de fark edilir hiçbir işaret olmadan büyük depremler olabiliyor” diye konuştu. Prof. Dr. Murat Utkucu, Sakarya Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü’nde arındırılmış deprem kataloğu üzerinden yeni yapılan araştırmalardan şöyle söz etti:
“Araştırma, Marmara Denizi altında Kuzey Anadolu Fayı’nın Kuzey Kolu boyunca dar bir alan içinde 1999 ile 2010 arası 429 adet ve 2010 ile 2020 arası 235 adet büyüklüğü 2.9 ve daha büyük deprem meydana geldiğini göstermiştir. Deprem bilimde depremlerin sayısından çok hangi büyüklükteki depremden kaç adet meydana geldiği daha önemli. Bu iki parametre daha önemli. Prof. Dr. Murat Utkucu, küçük depremlerin fayın enerjisini boşaltması açısından etkisini de değerlendirdi. “Sık sık yaşanan küçük depremler 7’nin üzerinde bir depremi engelleyebilir mi?” sorularına Kahramanmaraş örneğiyle cevap veren Prof. Dr. Utkucu, “6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş’ta meydana gelen ilk büyük deprem, 20 Şubat 2023 tarihinde Hatay’da meydana gelen 6.4 büyüklüğündeki artçı depremden yaklaşık 200 kat daha büyük bir kuvvete sahiptir. Dolayısıyla 7 büyüklüğünde bir depremin enerjisini biriktirebilen kilitli bir fay kesimi boyunca binlerce küçük depremin meydana gelmesi biriken enerjinin boşalması bakımından nerdeyse etkisiz sayılabilir” dedi.