Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin usulsüzlüğü raporda şu ifadelerle yer aldı: “Kocaelinin Büyükşehir olmasından önce ihaleli veya ihalesiz verilen toplu ulaşım hakkının Büyükşehir Belediyesi olduktan sonra toplu ulaşım hakkının aynı şekilde sürdürülmesinin mevzuata aykırı olduğu görülmüştür. Gerek 1580 sayılı gerekse 5393 sayılı Belediye Kanununa göre toplu taşımaya ilişkin haklar belediyeye aittir. Belediyeye ait olan bu hakkın Kanun çerçevesinde ihale yoluyla rekabete uygun, saydamlığı sağlayarak sürenin belirli olması gibi hususları da içerecek şekilde verilmesi gerekir.

KOTUS SİSTEMİ

Bu yetki belediye adına Belediye Meclisine aittir. Belediye meclisince bu yönde alınan karara uygun olarak ve bu kararda verilen yetkiye dayanılarak ihale işlemleri ile ilgili olarak Belediye Encümenince de konuya ilişkin kararlar alınmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Bu çerçevede toplu taşıma hizmetleri bakımından görevli ve yetkili olan Belediyenin ihale yapmadan rekabetsiz bir şekilde izin verebilmesi mümkün değildir. Kocaeli Büyükşehir sınırlarında İzmit içi çalışan 709 araç, Gölcük içi çalışan 122 araç (124 araçtan 2012 yılında ihale edilen 1 araç ile 2014 yılında ihale edilen 1 araç hariç. 24 araç ihale usulüyle verilmiş, 16 tanesinin ihale süresi daha önce bitmesine karşın KOTUS sisteminde devam ettiği görülmüştür.

GEÇMİŞ KARARLAR

8 tanesinin ihale süresinin bittiği ve fiili olarak çalışmaya devam ettiği), Gebze içi çalışan 140 araç (140 aracın 24’üne İlişkin Açıklama: 24 araca 1989-1992 arası il trafik komisyonu kararıyla M plaka verilmiş, Büyükşehir Belediyesi bu araçların plaka üzerinde devirleri olduğunu yani hatlandırılmadığı için haklarının olmadığı gerekçesiyle çalışma izni verilmemiş, yargı süreci sonunda bu plakaların hatlandırılmasına karar verilmiş, bu karar üzerine 2016/170 sayılı UKOME kararıyla 24 aracın Gebze içi hattında çalışmasına izin verilmiştir.), Çayırova içi çalışan 70 araç, Darıca içi çalışan 102 araç (4+1+4= 9 Araca İlişkin Açıklama:1989-1992 arası il trafik komisyonu kararıyla M plaka verilmiş, Büyükşehir Belediyesi bu araçların plaka üzerinde devirleri olduğunu yani hatlandırılmadığı için haklarının olmadığı gerekçesiyle çalışma izni verilmemiştir.

YARGI SÜRECİ 2017’DE TAMAMLANDI

Yargı süreci sonunda bu plakaların hatlandırılmasına karar verilmiş, bu karar üzerine 2017/202 sayılı karar ile 4 araç, 2017/279 sayılı karar ile 4 araç, 2017/228 sayılı karar ile 1 araç sayılı UKOME kararıyla Darıca içi hattında çalışmasına izin verilmiştir.), Karamürsel içi çalışan 63 araç, (Karamürsel’de 65 araçtan 2 tanesi 2010/42 ve 43 sayılı Encümen kararıyla 10 yıllığına ihale edildiği için bu iki aracın süresi dolmamıştır.), Kandıra içi çalışan 71 araç, (Kandıra’da çalışan 73 araçtan 2 tanesi 2017/168 sayılı Encümen kararıyla 10 yıllığına ihale edildiği için bu iki aracın süresi dolmamıştır.) ve Körfez içi çalışan 20 aracın toplu ulaşım hizmetini fiili bir durum olarak ve süresiz gerçekleştirmesinin mevzuatta karşılığı olmayan uygulama olması nedeniyle sürdürülebilmesi mümkün değildir.

MEVZUATA AYKIRI

Yukarıda açıklanan nedenlerle, toplu taşıma hizmetlerinin gördürülmesine ilişkin fiili durum olarak yapılan toplu taşıma hizmetleri mevzuata aykırı olup, bu aykırılığı giderecek şekilde yeni bir ihale yapılması zorunludur. İhaleli/ihalesiz verilen ve 10 yıllık süresi dolan toplu taşıma araçlarına ait hatların çalıştıkları hatların süresi ve şartları da belirtilerek 5393 sayılı Belediye Kanununda öngörülen imtiyaz, kiralama ve ruhsat usullerinden biri seçilerek ve/veya 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu da göz önüne alınarak ihale yoluyla verilmesi sağlanmalıdır.

İHALELERE SÜRE KONULMAMIŞ

Belediye konu ile ilgili “Konu hakkında ilgili Daire olan Toplu Taşıma Dairesi cevabında gerekçeleri uzun uzadıya izah etmekle beraber kısaca; ‘Danıştay ve Yerel Mahkeme kararları irdelendiğinde, ihaleli olarak belediye encümenleri tarafından verilen hatlarda, yapılan ihalelerde herhangi bir süre konulmadığından (süresiz) iptal edildikleri görülmüştür. Belediyemiz tarafından yapılan tüm hat ihaleleri Büyükşehir Meclisinden alınan 10 yıllık yetki üzerinden yapılmaktadır. Mevzuata aykırı herhangi bir hat ihalesi ve bu hat ihalesine ruhsat verilmesi söz konusu değildir” cevabını verdi. Sayıştay denetçileri söz konusu cevabın gerçekleri yansıtmadığını, Danıştay’ın farklı kararlarının bu kararları çürüttüğünü ifade etti.