İzmit Belediyesi’nin taşınmaz kiralamaları Sayıştay denetçileri tarafından usulüe aykırı bulundu. Denetçiler, imzalanan sözleşmelerde afet sigorta yaptırma zorunluluğu olmadığını, acil durum ekipmanlarıyla ilgili hüküm bulunmadığını, SGK bildirimlerinin dahi kiracılardan talep edilmediğini belirtti. İzmit Belediyesi söz konusu tespitlerle ilgili gerekli çalışmaları yapacağını belirtti. Sayıştay’ın 2022 denetim raporundan ilgili bölüm şöyle; “Kiralanan alanlara ait belgeler ile idari şartname ve sözleşme hükümlerinin incelenmesinde; dokümanlarda bir takım eksikliklerin ve hatalı uygulamaların bulunduğu tespit edilmiştir.

SABOTAJ, YANGIN VE TEKLİKELERE KARŞI…

Kiralanan alanların ihale dokümanlarında sabotaj ve yangın gibi tehlikelere karşı her türlü tedbirlerin alınması gerektiği, bu nedenle ileri sürülebilecek tazminat iddialarından doğacak sorumlulukların kiracıya ait olduğu belirtilmekle beraber kiracının ‘yangın, sabotaj, deprem, hırsızlık vb. gibi hususlar için sigorta yaptırmasını’ zorunlu kılan bir hüküm öngörülmemiştir. Ayrıca kiralanan dükkân ve kafelerde kiracının yangın söndürme tüpleri ile diğer yangın söndürme ekipmanlarını hazır ve faal şekilde bulundurması gerektiğine ilişkin düzenleme bulunmamaktadır.

ACİL DURUM ÇANTASI ZORUNLU DEĞİL

İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik’in 60’ıncı maddesi gereğince; her işyerinde acil yardım ekipmanlarının bulundurulması gerekir. Hal böyle iken kiralanan alanlara ait tip şartname ve sözleşmelerinde ihale konusu kiralık işyerlerinde ‘acil yardım çantasının bulundurulması’ gerektiğine ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığı görülmüştür.

SGK BİLDİRİMLERİNE BAKILMAMIŞ

Kiralanan alanlarda çalışanların SGK bildirimlerinin istenmediği tespit edilmiştir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun gereği olarak kayıt dışılıkla mücadele ve sigortalı yasal işçi çalıştırılmasının temini için tip ihale dokümanlarına kiralanan alanlarda çalışanların SGK bildirimleri ile prim ödemelerini gösteren belgelerin ibrazının zorunlu olduğuna yönelik düzenleme yapılması uygun olacaktır. Kiracılar ile yapılan sözleşmelere göre sözleşme imzalandığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde elektrik, su ve doğalgaz aboneliklerinin kiracılar tarafından kendi üzerine açtırıp, abone makbuzları Belediyeye ibraz edilmelidir. Kiralama dosyalarının incelenmesinde; söz konusu aboneliklere ilişkin belgelere rastlanılmamıştır.

KİRA ÖDENMEZSE NE YAPILACAĞI BELLİ DEĞİL

Kiraya verilen bazı alanlara ilişkin sözleşme ve idari şartnamelerde aylık olarak tahsil edilen kira bedellerinin zamanında ödenmemesi halinde nasıl bir yaptırım uygulanacağına ilişkin hükümlere yer verilmemiştir. Bu durum kiracılar tarafından suiistimallere neden olabilmektedir. Bu konuda hem idari şartnamelere hem de sözleşmelere tüm müstecirler için geçerli genel bir hükme yer verilmesi gerektiği değerlendirilmiştir.

VERGİYİ DE DAHİL ETMİŞLER

İhale dosyalarının incelenmesinde; ihale kararları üzerinden damga vergisinin hatalı tahsil edildiği görülmüştür. 30 Seri No’lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği’ne göre katma değer vergisi dahil edilerek düzenlenen kağıtlardan alınması icabeden damga vergisinin katma değer vergisi (KDV) tutarı düşüldükten sonra kalan meblağ üzerinden hesaplanmalıdır. Kamu idaresi tarafından damga vergisinin KDV dahil tutar üzerinden hesaplandığı ve dolaysıyla müstecirlerden fazladan damga vergisi tahsil edildiği anlaşılmıştır.

EKSİK VE HATALARLA İLGİLİ ÇALIŞMA YAPACAKLAR

Kamu idaresi cevabında, kısaca kiracıların ihale şartnamesini imzalamış olduğundan yangın, sabotaj, deprem, hırsızlık vb. gibi hususlar için sigorta yaptırması gerekliliğinin kiracıya ait olduğu, kira bedellerini zamanında ödenmemesi halinde 6183 sayılı Kanun’a göre faiz alınacağı hükmünün ilgili dokümanlarda yer verildiği ifade edilmiş ve bulgu konusu diğer hususlarda ise gerekli işlemlerin yapılacağı eklenmiştir. İzmit ilçesinin deprem bölgesinde yer alması, kamu kaynaklarının korunması ve olası üçüncü kişilere verilecek zararlardan kaynaklanacak tazminat davalarına karşılık olarak deprem, yangın, sabotaj, hırsızlık gibi hususlarda kiraya verilen taşınmazlar için sigorta yaptırılması büyük önem arz etmektedir. Bununla birlikte, kiralamaya ilişkin dokümanların incelenmesinde; bazı kiralık yerlere ait kira bedellerinin zamanında ödenmemesi halinde nasıl bir yaptırım uygulanacağına ilişkin hükümlere yer verilmediği görülmüştür. Diğer bulgu konusu hususlardaki eksik ve hatalı uygulamalar için ise gerekli çalışmaların yapılacağı belirtilmiştir.