20 Kasım 1918’de İzmit, İngilizler tarafından işgal edildi. 27 Ekim 1920’de şehir, Yunanlıların işgaline uğradı. 28 Haziran sabahı sadece İzmit merkezinde 312 kişi katlederek şehri ateşe verip yaktılar. İzmit, Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğinde Anadolu’da başlayan Milli Kurtuluş Savaşı ile 28 Haziran 1921 tarihinde işgalden kurtarıldı. İzmit; Tarihi en eski şehirlerimizden biri. Burası M.Ö. 337-357 yılları arasında Bitinya Krallığının merkezi olarak karşımıza çıkıyor. M.Ö. 74 yılında Roma’nın eyalet merkezi olmuş. M.S. 395 yılında Roma İmparatorluğunun ikiye ayrılmasıyla, Bizans İmparatorluğunun toprakları içinde kalmış.

İZMİT’İN TARİHİ

1078 yılında Anadolu Selçukluları tarafından alınan Kocaeli, Orhangazi zamanında 1326-1330 yılları arasında Akçakoca tarafından Osmanlı topraklarına katıldı. Bu döneminde 1326’da ilk kaptan-ı Derya Karamürsel Alp tarafından şimdiki Karamürsel’in kıyısında ilk Türk donanması kurulmuş. 1337’de Rumeli fatihi şehzade Süleyman Paşa, Kocaeli’nin ilk sancak beyi oldu. Bu dönemden sonra şehir, önemli bir merkez olma özelliğini gösterdi, bir çok bakımdan mamur hale getirildi. Köprü, Mektep, Medrese, Çeşme, han, hamam, cami ve Saraylar inşa edildi.

İSTANBUL’UN FETHİNİ SAĞLADI

Tarihçi Kemal Paşazade, Fatih Sultan Mehmet Han İstanbul’u fethi yolunda Kocaeli’yi bir köprü olarak kullandığını yazar. “Edirne’ye bir an önce erişmek mecburiyeti altında Sultan Mehmet hızla Bursa’ya geldiği zaman, Aşık Paşazade Venedikliler Çanakkale Boğazını kapatmışlardı yani Gelibolu’ya geçmek mümkün değildi. Çünkü o sıralar savaşacak kuvvette bir Osmanlı donanması yoktu.” Fatih Kocaeli’den İzmit yolu ile İstanbul Boğazına varacaktı diyor.

FATİH, RUMELİ HİSARININ YAPIMINI İZMİTLİLERE VERDİ

İstanbul’un fethi hazırlıkları esnasında Fatih, Rumeli Hisarının yapımını İzmitlilere vermiş ve Mimar Muslihiddin tarafından sürdürülen bu inşaat sırasında, dağlar arasından İstanbul’a bir de şose yol yapılarak bütün işler iki ay gibi kısa bir sürede bitirilmiş. İnşaatta kullanılan kereste Kocaeli ve çevresinden getirildi. Ayrıca fetihte kullanılmak üzere donanma için Kocaeli ve Bursa’dan 30 bin Forsa küreği yaptırıldı.

KOCAELİ VE MUHACİRLER

Balkanlardan 93 harbiyle birlikte başlayan Anadolu’ya göçlerde Kocaeli hep önemli bir sığınma kapısı ve sahil-i selamet noktası oldu. Bu nedenle muhacirlerin çok önemli bir kısmının hatıralarında İzmit’in, çok anlamlı bir yeri var. Çünkü İzmit, savaşların türlü acılarını birebir çeken, göç meşakkatleriyle yoğrulan, sıtma ve verem gibi hastalıklarla kırıla-döküle yol alan muhacirlerin çok önemli bir bölümünün, vapurla ve trenle gelerek ilk ayak bastıkları ve Anadolu’ya doğru yolculuklarında ilk konaklama yerlerinden birisi oldu. Açlığın, kıtlığın, yoksulluğun had safhaya ulaştığı o savaş dönemlerinde, İzmit’e ayak basan muhacirleri şehrin yönetimi ve yerli halkı içtenlikle bağrına bastı ve şehirdeki boş evler onların ilk konaklama mekanları oldu. O günleri yaşayan muhacirler, İzmit’i ve İzmit halkını hep minnetle anıyor.

KURTULUŞ SAVAŞINDA KOCAELİ

Kocaeli’nin tarihinde sıkıntı ve kara günlerde yaşandı. Tarih boyunca düşkünlere kucak açtı, mazlumlara barınak, göç edenlere vatan, sürgüne uğrayanlara sığınak oldu. Tarihe 93 harbi ve Rus bozgunu olarak geçen Balkan ve Kafkas harbinde Rumeli’den sürülen binlerce aile Kocaeli bölgesine yerleştirildi. Karadeniz’de Rus işgali sırasında Rum ve ermeni zulmünden kaçan on binlerce Karadenizli Kocaeli bölgesinde yeniden yurt yuva kurdu. Karadeniz ve Rumeli kökenli kaç aile dede ve ninelerinin göç sırasında yaşadığı katliam ve zulümden haberi var. İşgallerde ve göç yollarında şehit olanları rahmet ve şükranla anıyoruz.

ELİ SİLAH TUTAN HERKES CEPHEYE KOŞTU

93 harbinde Kocaeli’ye göç edenlerin peşini sıkıntılar bırakmıyordu. Eli silah tutan vatanperver Kocaelililer Balkanlar, Çanakkale, Yemen ve Kafkasya cephelerinde düşmana karşı yiğitçe savaşırken gözü yaşlı analar, bağrı yanık eşler ve öksüz çocuklar; yıllarca şehit haberi ve gazi yolu bekledi. 7 düvele karşı yapılan 1. cihan harbinde Kocaeli binlerce gencini şehit ve esir verdi. Kurtuluş Savaşı öncesi 20 Kasım 1918’de İzmit, İngilizler tarafından işgal edildi. 27 Ekim 1920’de de şehir, Yunanlıların işgaline uğradı. İşgalci Yunan askerleri Kocaeli bölgesindeki yerli Rum ve Ermeni işbirlikçilerle Türkleri katledip bir çok köy ve mahalleyi yakmaya ve yağmalamaya başladı. Yağma ve katliam 27-28 Haziran 1921 gecesi doruk noktasına ulaştı. 28 Haziran sabahı sadece İzmit merkezinde 312 kişiyi katlederek şehri ateşe verip yaktılar.

BİNLERCİ KİŞİ KATLEDİLDİ

Yunan askerlerinden destek alan yerli Rum ve Ermeni çeteleri yıllarca birlikte yaşadığı savunmasız ve sahipsiz Türklere karşı terör estirmeye devam ediyordu. Gölcük, Karamürsel- Gebze ve Körfez ilçesinde savunmasız binlerce kişiyi katleden Rumlar insanları camilere doldurup diri diri yaktılar. Rum ve Ermeni çetelerinin bu zulmünden kaç gencimizin haberi var…? Yaşanan katliam ve zulmü bile araştırmıyoruz. kaç şehit ve esir verildiğinden haberimiz bile yok…Şehit torunları bu tarihi gerçekleri araştırıp kamuoyuna açıklamalı.. Gençlerimiz milli kültür ve tarih bilincine sahip olmalı.. Kocaeli, Mustafa Kemal Atatürk’ün öncülüğünde Anadolu’da başlayan Milli Kurtuluş Savaşı ile 28 Haziran 1921 tarihinde işgalden kurtarıldı. 11 Şubat 1922’de İzmit sancağı iken, Kocaeli Sancağı oldu. Her yıl 28 Haziran’da İzmit’de kurtuluş şenlikleri düzenlenerek şehitlerimiz rahmet ve şükranla anılıyor.

KOCAELİ SAVAŞLARDA 1377 ŞEHİT VERDİ

Milli Savunma Bakanlığının Resmi kayıtlarına göre Kocaeli’nde, Balkan Savaşı, Birinci cihan harbi, Sarıkamış, Çanakkale, Kurtuluş savaşı, Kore savaşı, Kıbrıs barış harekatı ve benzeri savaşlarda 1377 şehit verilmiş. Savaşlara gönüllü katılanlar esir kamplarında tutsak olanlar, kaybolanlar ve hastalıktan ölenler kayıtlara girmemiş. Bunlarda dikkate alındığında şehit sayısı çok yüksek rakamlarla ifade ediliyor. Bu gün Kocaeli’nde 9 şehitlik bir şeref nişanesi olarak şehri süslüyor. Bunlardan Kocaeli Şehitliği, Terör şehitleri Anıtı, Gebze şehitliği, Şehit Yahya Kaptan Anıt Mezarı ve İstiklal Harbi şehitliği önemli şehitlikler.