Şok olursunuz!

Masha Amiri 22 yaşında İranlı, genç bir kadındı.

İran rejiminin kıyafet kurallarına göre örtünmediği gerekçesiyle, İran ahlak polisleri tarafından ailesinin yanında gözaltına alındı.

Karakolda gördüğü işkence ve kötü muamele sebebiyle komaya girerek üç gün sonra hayatını kaybetti.

Sırf futbol maçı izlemek istediği için İran yargısı tarafından yargılanan ve mahkemede kendini yakarak can veren Seher Hüdayari ve tartıştığı muskacının iftirası sonucu polis gözetiminde linç edilerek katledilen Ferhunde Melikzade’den sonra yıllarca baskılanmış özgürlüklerin mücadelesi için yeni bir kıvılcım oldu cinayet.

Başta kadınlar ve gençler olmak üzere sokaklara döküldüler.

Kadınlar başlattı hareketi, özgürlükleri için sokakları zapt ettiler. Saçlarını açarak yaptıkları başkaldırı tüm dünyadan destek gördü. İran’daki baskıya sınırlı özgürlüklerden geldi ses; Avrupa’da, Amerika’da ve hatta Türkiye’de kadınlar saçlarını keserek destek videoları çektiler.

Gençler de sokaktaydı. Hiçbir oluşum içinde yer birlikte yer almayan kitleler bir araya geldiler. Humeyni’nin fotoğrafları söküldü duvarlardan, mollaları kıstırdılar, ahlak bekçilerini ablukaya aldılar.

Yıllardır elleri arkasında ahkam keserek, yargı dağıtarak dolaştıkları sokaklarda bu kez ahlak polisleri yaşadı korkuyu. Etraflarına bakmadan yürüyememenin güvensizliği ile yüzleştiler.

İktidar, kendinden beklendiği üzere; cezaları artırarak, baskıyla, tutsaklıkla, zorbalıkla verdi karşılığını.

Ne var ki temel hak ve özgürlükleri için kol kola girmiş bir isyanın karşısında dağ olsa dayanmazdı ve bunu mollalar da öğrenecekti.

Önceki gün İran Başsavcısı Muhammed Cafer Muntazeri, ‘ahlak polisi’ olarak bilinen İrşad devriyelerinin kaldırıldığını açıkladı.

Kadınların ve gençleri hareketi belki bir devrimi getirmeyecek.  Ancak İran’da artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak…

***

İran’da vatandaşlara özellikle kadınlara “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü” yapma, herhangi bir konuda basın açıklaması yapma gibi haklar tanınmamış.  Bizde bu haklar, evrensel hukuk ilkelerine atıfla Anayasa ile güvence altına alındığı halde nasıl engellerle karşılaştığımızı, nasıl yargılandığımızı düşünerek değerlendirin İran’daki kitlesel hareketleri.

İranlı kadınların ve gençlerin direnişinden, tüm baskıcı iktidarların alacağı bir ders vardır sanıyorum.

Ülkemize bakalım bir de;

KONDA’nın “Gençlerin İnsan Hakları Algısı” araştırmasına göre 100 gençten 81’i herhangi bir siyasi partiye üye değil ve olmayı da düşünmüyor. Yüzde 78’i hiçbir sivil toplum kuruluşu üyesi değil. Yani resmi verilere göre, gençler, toplumsal ve siyasal dönüşüme katkı sunmaktan geri duruyorlar.

Salt bu verilere bakarak, günümüz gençlerin (bir kısmına göre Z kuşağının) siyasal olmadığını, toplumsal duyarlılıklarının bulunmadığını söyleyebiliriz.

Söyleriz söylemesine ancak bu yüzeysel yorumlamanın; ne kadar hatalı olduğunu anlamazsak, onların içinde biriken isyanı da anlayamayız.

Her demokratik talebi, her kaygı paylaşımını, her yapıcı eleştiriyi, her barışçıl kitlesel açıklamayı lanetlemekten, müsebbihlerini hain, darbeci terörist vs. diye yaftalamaktan vazgeçilmezse,

Birileri algı siyasetiyle soyut tehlikeler yaratıp koltuklarını sağlamlaştırmak uğruna toplumu ayrıştırmaya ve birbirine düşmanlaştırmaya devam ederse,

Vatandaşların can ve mal güvenliğini güvence altına alınıp, hukuk ve adalet yaşamın her alanında olmazsa olmaz bir gereksinim olarak yerleştirilmezse hiç ummadığınız, belki de çok güvendiğiniz kitleleri dahi karşınızda görebilirsiniz.

Siz şimdi demokratik haklarını kullananlara, başkasının geleceği için dahi kaygı duyanlara, hak hukuk adalet arayışında olanlara terörist falan diyorsunuz ya;

Hayatlarında bir kez olsun adalet ve eşitlik için hak arayışı mücadelesi vermeyenler,

Yaşam hakkına, emeğine, ekmeğine el uzatanlara karşı bir kez olsun direnmek zorunda kalmayanlar,

Yeşili, denizi, havayı kirletenlere, rant uğruna doğayı talan edenlere bir çift sözü olmayanlar bu kez dikilir karşınıza…

İsyan bilmediğiniz yerden gelir, şok olursunuz.

Demedi demeyin.